Khi đặt chân đến Việt Nam, bạn chắc chắn không chỉ ngạc nhiên khi được đắm mình trong vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ mà còn có cơ hội khám phá một nền văn hóa cà phê độc đáo. Đây là nét riêng biệt của người dân Việt được truyền từ đời ông cha qua đời con cháu. Ở nơi đây, từ những quán cà phê nhỏ xinh tại phố cổ đến những không gian hiện đại hay những ly cà phê lề đường, mỗi tách coffee đều mang đến một trải nghiệm khác biệt. Vậy hôm nay, hãy cùng Oasis Care khám phá những loài giống và các vùng đất cà phê trứ danh nhất của quê hương Việt Nam nhé.
Tổng quan thị trường cà phê Việt Nam
Hiện nay, thị trường cà phê Việt Nam đang trải qua nhiều thay đổi và xu hướng đáng chú ý. Việt Nam đang đứng vị trí thứ hai thế giới về sản xuất cà phê chỉ sau Brazil, với cà phê Robusta chiếm phần lớn sản lượng khoảng 95%. Mặc dù cà phê Arabica cũng đang gia tăng, nhưng tỷ lệ còn nhỏ. Thị trường xuất khẩu cà phê của Việt Nam rất rộng, lên đến hơn 80 quốc gia trên thế giới. Trong đó, Đức là thị trường tiêu thụ lớn nhất. Các thị trường xuất khẩu quan trọng khác bao gồm Italia, Mỹ, Nga, Bỉ, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Hà Lan, Indonesia, Hàn Quốc và Trung Quốc.Việc chuyển hướng từ xuất khẩu cà phê xanh sang các sản phẩm cà phê chế biến sâu hơn như cà phê rang xay hay cà phê hòa tan đang giúp gia tăng giá trị gia tăng của sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ. Trong nước, các nhu cầu như cà phê specialty và cà phê pha chế cũng tăng tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.
Tuy nhiên, thị trường cà phê Việt Nam cũng đối mặt với một số thách thức như biến đổi khí hậu, biến động giá cà phê toàn cầu và vấn đề về chất lượng sản phẩm. Chính phủ và các tổ chức liên quan đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ để phát triển bền vững ngành cà phê, bao gồm các chương trình khuyến khích trồng cà phê bền vững, cải thiện chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường xuất khẩu. Để duy trì và phát triển hơn nữa, ngành cà phê cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ và ứng phó hiệu quả với các thách thức toàn cầu.
Lịch sử cà phê Việt Nam
Tuy Việt Nam có gần 90% là diện tích trồng Robusta nhưng loài giống cà phê xuất hiện đầu tiên lại là Arabica. Vào năm 1857, những nhà truyền giáo người Pháp đã mang giống Arabica, loại cà phê nổi tiếng với hương vị tinh tế đến Việt Nam. Ban đầu cây được thử nghiệm ở phía bắc như Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và lan sang một số tỉnh miền trung như Quảng Trị và Quảng Bình. Sau cùng, cây được đưa đến vùng đất Tây Nguyên màu mỡ. Tại đây, người ta thấy đất đỏ bazan là phù hợp để trồng cây nhất nên vào năm 1908 người Pháp lại mang tiếp 2 loài giống mới là Robusta và Exelsa sang Việt Nam. Đặc biệt là đến năm 1925, cây cà phê bắt đầu phát triển mạnh mẽ ở Tây Nguyên, tạo nên những đồn điền cà phê lớn và trở thành vùng trồng cà phê chủ lực của Việt Nam. Trải qua thời gian không ngừng thử nghiệm các loại giống mới trên khắp đất nước, họ đã cho ra kết luận rằng: Cà phê Arabica nhạy cảm với khí hậu tại đây và dễ bị bệnh khó cho sản lượng cao còn cà phê Robusta lại không thích nghi được với khí hậu lạnh giá ở miền Bắc.Chỉ có cà phê mít (Excelsa) có thể sinh trưởng tốt ở điều kiện này, tuy nhiên giá trị thương mại lại không cao bằng các loại cà phê khác. Cũng chính vì thế mà ta thấy hiện nay cây cà phê vối (Robusta) được trồng nhiều ở các vùng Tây Nguyên chiếm gần đến 95% sản lượng và các cây cà phê chè (Arabica) cùng các loại giống khác thì được phân bố chủ yếu ở Tây Bắc và Trung Bộ.
Các giống cây cà phê trồng phổ biến tại Việt Nam
Tại Việt Nam có nhiều giống cây được trồng nhưng hai loại chính phổ biến nhất là cà phê vối (Robusta) và cà phê chè (Arabica). Mỗi loại đều có đặc điểm và nơi sinh sống riêng biệt.
1. Cà Phê Robusta
- Đặc điểm: Cà phê vối – Robusta chiếm khoảng gần 95% sản lượng và diện tích trồng của Việt Nam. Giống cà phê này nổi tiếng với hương vị đắng đậm đà, có độ chua thấp.
- Điều kiện trồng: Robusta thích hợp với điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa, đặc biệt là ở vùng cao nguyên với độ cao thích hợp nhất dưới 1000 mét so với mực nước biển. Loại cà phê này chịu được điều kiện khí hậu khắc nghiệt hơn từ 24 – 30 độ C và kháng bệnh tốt hơn so với Arabica.
- Sản lượng và vùng trồng: Trung bình cho 500-600 kg/1ha. Các vùng trồng cà phê Robusta chủ yếu tập trung ở Tây Nguyên bao gồm Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, và Kon Tum.
2. Cà Phê Arabica
- Đặc điểm: Cà phê Chè – Arabica có hương vị nhẹ nhàng, chua thanh và thường được coi là cao cấp hơn so với Robusta do sản lượng thấp và có mùi vị phong phú hơn. Loại cà phê này thường được ưa chuộng hơn ở các nước Phương Tây và trong các loại cà phê specialty.
- Điều kiện trồng: Arabica yêu cầu điều kiện khí hậu mát mẻ hơn từ 15 – 24 độ C với độ cao từ 1.000 đến 2.000 mét so với mực nước biển. Nó nhạy cảm hơn với điều kiện thời tiết và sâu bệnh so với Robusta nên thường cần chăm sóc đặc biệt hơn.
- Sản lượng và vùng trồng: Với giống cây trồng này sẽ cho năng suất ít hơn so với Robusta. Ở Việt Nam, cà phê Arabica chủ yếu được trồng ở các vùng cao như Điện Biên, Đà Lạt, Sơn La, Mộc Châu và một số khu vực ở Trung Bộ.
3. Các Giống Cà Phê Khác chiếm phần nhỏ
- Cà Phê Excelsa (Liberica): Được gọi cái tên thuần Việt là cà phê Mít. Có thể chịu đựng điều kiện khí hậu khắc nghiệt hơn nhưng sản lượng thường thấp hơn so với Robusta và Arabica.
- Cà Phê Moka và Typica: Đây là 2 loại cà phê cùng một giống Arabica nhưng vẫn có sự riêng biệt khác nhau. Đều có hương vị phong phú và có điều kiện khí hậu mát mẻ cùng độ cao tương tự như Arabica.
Nhìn chung, mỗi giống cà phê có yêu cầu riêng về điều kiện môi trường và có ảnh hưởng khác nhau đến chất lượng sản phẩm cuối cùng. Việc lựa chọn giống cây cà phê phù hợp không chỉ phụ thuộc vào điều kiện khí hậu mà còn vào mục tiêu sản xuất và thị trường tiêu thụ.
Văn hóa uống cà phê của người Việt
Văn hóa uống cà phê ở Việt Nam không chỉ đơn thuần là thói quen thưởng thức một loại đồ uống mà còn phản ánh một phần sâu sắc trong đời sống xã hội và văn hóa của người Việt. Đây là một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày, với nhiều đặc trưng độc đáo.
Cà phê sáng: Người ta thường hay bắt gặp hình ảnh các cụ già nhâm nhi những ly cà phê nóng hổi cùng tờ báo cóc vào mỗi sáng sớm. Những ly cà phê mang đi vội vã của những cỗ máy công sở bận rộn tranh thủ nạp pin cho ngày mới. Hay giới trẻ dậy sớm tận hưởng tiết trời se lạnh “hiếm có” của Sài Gòn dịp cuối năm.
Cà phê bệt/cà phê cóc: Đây không chỉ là một loại hình kinh doanh cà phê mà còn là nét đặc trưng riêng của người dân Việt. Chỉ có những chiếc ghế thấp cùng những ly cà phê nóng hổi hay bạn có thể mang cà phê ngồi bệt ở bất kỳ đâu để thưởng thức, có thể là công viên, hồ… Đây không chỉ là trào lưu mà nó còn mang trong mình những giá trị văn hóa sâu sắc, phản ánh lối sống giản dị, gần gũi và tinh thần cộng đồng của người dân.
Cà phê nơi gắn kết gia đình, bạn bè: Mỗi dịp cuối tuần hoặc cuối ngày là lúc các quán cà phê nhộn nhịp, sôi động hẳn lên. Đây là lúc gia đình tụ tập kể những câu chuyện thú vị và tâm sự để thấu hiểu nhau hơn. Hay những bạn trẻ gặp nhau tám chuyện, chia sẻ sau những ngày làm việc mệt mỏi. Ở đây, cà phê không chỉ là một thức uống mà còn là một sợi dây liên kết đặc biệt, gắn kết những trái tim lại với nhau.
Ngoài ra, đặc trưng của văn hóa Việt còn là các cách pha chế cà phê độc đáo như cà phê phin, cà phê sữa đá, cà phê trứng… mỗi loại đều mang một hương vị đặc trưng và được giữ gìn cùng phát triển đến hiện tại. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của xã hội, văn hóa uống cà phê của người Việt cũng có những thay đổi. Xuất hiện nhiều loại hình quán cà phê mới, nhiều cách pha chế sáng tạo được du nhập từ các nước khác nhưng cà phê phin và những quán cà phê truyền thống vẫn giữ được vị trí đặc biệt trong lòng người Việt.
Oasis Care cung cấp đủ các loại sản phẩm
Oasis Care hiện đang cung cấp đa dạng các sản phẩm chất lượng cao có sẵn nhằm đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. Đều được chọn lọc từ những hạt cà phê tốt nhất và phối trộn tỉ mỉ, mang đến trải nghiệm tuyệt vời cho người thưởng thức.
Robusta – Đậm đà, mạnh mẽ
Vốn mang trong mình hàm lượng caffeine cao nên thường có vị đắng đậm đà hòa quyện với hương thơm dịu như các loại hạt, chocolate và không chua.
Arabica – Thanh lịch và tinh tế
Hương vị mềm mại, đa dạng với nhiều nốt hương trầm bổng khác nhau như trái cây, socola, hoa quả. Vừa chua thanh nhẹ nhàng xen lẫn chút ngọt ngào, hòa quyện cùng vị đắng nhẹ, khiến nó trở thành một trong những loại hạt cà phê nổi tiếng trên thế giới.
Indian – Hương vị chocolate đen
Một chút đắng từ chocolate đen, mang hương vị đậm đà, thức tỉnh niềm đam mê trong bạn với 80% Moka, 20% Robusta Honey.
𝗣𝗮𝗰𝗶𝗳𝗶𝗰 – Nhẹ nhàng và dịu êm
“Nhẹ nhàng và dịu êm” như “đại dương”, mang hơi thở của biển cả, đưa bạn hòa mình vào không gian thư giãn giữa vị ngọt hậu của Chocolate đan xen cùng vị chua thanh, từ hương hoa và các loại trái cây với 40% Robusta Honey, 20% Typica, 40% Moka.
𝗔𝘁𝗹𝗮𝗻𝘁𝗶𝗰 – Vị chua nhẹ và hương trái cây
Hương vị mê hoặc từ trái cây, pha chút chua nhẹ đầy lôi cuốn, giúp bạn khơi dậy các giác quan với 30% Robusta Honey, 60% Typica, 10% Moka.
𝗕𝗔𝗗𝗔 Signature – Hương vị tươi sáng và sảng khoái
Hương vị đắng đặc trưng cùng vị chua ngọt, trong trẻo ở từng giọt cà phê BADA được hòa quyện và tạo ra nguồn năng lượng khơi dậy cảm hứng bất tận với 70% Robusta Honey, 30% Typica.
Nhận giá ưu đãi khi liên hệ với Oasis Care ngay hôm nay!
Địa chỉ: 83 Hoàng Trọng Mậu phường Tân Hưng, quận 7, TP Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 0786 520 530
Email: [email protected]